Lewis Carroll - Alicja w Krainie Czarów

Lewis Carroll

Alicja w Krainie Czarw

* * *

Nota:

Baniowa opowie o przygodach Alicji w Krainie Czarw powstaa w gorce lipcowe

popoudnie 1862 roku, kiedy to podczas przejadki dk po Tamizie Lewis Carroll,

wykadowca matematyki w Oxfordzie i autor powanych ksiek matematycznych,

opowiedzia j maej Alicji Pleasaunce Liddel i jej dwu siostrom. I wanie ta opowie

(wydana drukiem w 1865 roku), a nie prace naukowe, przyniosa pisarzowi wiatow saw.

Zachcony ogromnym powodzeniem ksiki, L. Carroll w kilka lat pniej napisa drugi tom.

"O tym, co Alicja widziaa po drugiej stronie lustra". Oba tomy zostay przetumaczone na

wiele jzykw i miay mnstwo wyda. Pierwsze polskie wydanie ukazao si w roku 1927.

"Alicja w Krainie Czarw" jest utworem szczeglnym. Nie przedstawia wiata takim,

jakim go widzimy na co dzie, lecz ukazuje go w nie bohaterki, a snem, jak dobrze wiecie,

rzdz odmienne prawa. Tote w ksice znane fragmenty rzeczywistoci ukadaj si w

cakiem nowe, czsto nonsensowne caoci, a postaci prawdziwe, przemieszane z

fantastycznymi, wygldaj i zachowuj si inaczej ni w yciu.

I jeszcze jedna uwaga: "Alicja w Krainie Czarw naley do tych ksiek, do ktrych

warto wraca. Teraz odczytacie j jako dziwn ba, pen niezwykych, zaskakujcych

wydarze, ale gdy signiecie po ni za kilka lat, ukae Wam wiele nowych treci. Kadego

jednak czytelnika zawsze zdumiewa bdzie bogactwo fantazji i pomysowoci autora, kady

te podda si urokowi jego niepowtarzalnego humoru.

* * *

Alicja w Krainie Czarw

d nasza pynie ociale,

Soce przywieca cudnie;

Trudno sterowa w tym upale,

Wiosowa jeszcze trudniej;

Nios nas wic agodne fale

W zociste popoudnie.

Niestety. Wanie w owym czasie,

Gdy czowiek by si zdrzemn,

Dziewczynki chc, bym mwi banie

I cisz mci senn.

Lecz trudno. Na c opr zda si?

I tak wygraj ze mn.

Ta pierwsza strasznie jest surowa

I kae zacz zaraz.

Ta druga wana chce osoba,

Bym co o czarach znalaz.

Trzecia przerywa mi wp sowa,

Chce wiedzie wszystko naraz.

I nagle cisza. W wyobrani

wiat sw mych staje ywy;

Dziewczta s w krainie bani,

Ju ich nie dziwi dziwy

I moe wiat baniowy janiej

Im wieci ni prawdziwy.

A gdy opowie ma ospale

Gdzie si zatrzyma czasem,

Mwi zmczony: - Dobrze, ale

Reszta nastpnym razem.

Tak powstaa ta opowie

Przedziwna i ncca;

Soworodzio si po sowie,

A ba dobiega koca.

Pyniemy rano ku domowi

Ju po zachodzie soca.

Alicjo! We t bajk w donie,

A potem z j lekko

W twoich dziecicych snw ustronie

I otocz j opiek -

Tak pielgrzym zwide kwiaty chroni

Zerwane gdzie daleko.

Rozdzia I - Przez krlicz nor

Alicja miaa ju do siedzenia na awce obok siostry i prnowania. Raz czy dwa razy

zerkna do ksiki, ktr czytaa siostra. Niestety, w ksice nie byo obrazkw ani rozmw.

"A c jest warta ksika - pomylaa Alicja - w ktrej nie ma rozmw ani obrazkw?"

Alicja rozmylaa wanie - a raczej staraa si rozmyla, poniewa upa czyni j bardzo

senn i niemraw - czy warto mczy si przy zrywaniu stokrotek po to, aby uwi z nich

wianek. Nagle tu obok niej przebieg Biay Krlik o rowych lepkach.

Waciwie nie byo w tym nic nadzwyczajnego. Alicja nie dziwia si nawet zbytnio

syszc, jak Krlik szepta do siebie: "O rety, o rety, na pewno si spni". Dopiero kiedy

Krlik wyj z kieszonki od kamizelki zegarek, spojrza na i puci si pdem w dalsz

drog, Alicja zerwaa si na rwne nogi. Przyszo jej bowiem na myl, e nigdy przedtem nie

widziaa krlika w kamizelce ani krlika z zegarkiem. Ponc z ciekawoci pobiega na

przeaj przez pole za Biaym Krlikiem i zdya jeszcze spostrzec, e znik w sporej norze

pod ywopotem. Wczogaa si wic za nim do krliczej nory nie mylc o tym, jak si

pniej stamtd wydostanie.

Nora bya pocztkowo prosta niby tunel, po czym skrcaa w d tak nagle, e Alicja nie

moga ju si zatrzyma i runa w otwr przypominajcy wylot gbokiej studni.

Studnia bya wida tak gboka, czy moe Alicja spadaa tak wolno, e miaa do czasu,

aby rozejrze si dokoa i zastanowi nad tym, co si dalej stanie. Przede wszystkim staraa

si dojrze dno studni, ale jak to zrobi w ciemnociach? Zauwaya jedynie, e ciany nory

zapenione byy szafami i pkami na ksiki. Tu i wdzie wisiay mapy i obrazki. Mijajc

jedna z pek Alicja zdya zdj z niej sj z naklejk Marmolada pomaraczowa. Niestety

by on pusty. Alicja nie upucia soja, obawiajc si, e moe zabi nim kogo na dole.

Postawia go po drodze na jednej z niszych pek.

"No, no - pomylaa - po tej przygodzie aden upadek ze schodw nie zrobi ju na mnie

wraenia. W domu zdziwi si, e jestem taka dzielna. Nawet gdybym spada z samego

wierzchoka kamienicy, nie pisnabym ani swka". Co do tego miaa niewtpliwie racj).

W d, w d, wci w d. Czy ju nigdy nie skoczy si to spadanie?

- Ciekawa jestem, ile mil dotychczas przebyam - rzeka nagle Alicja. - Musz by ju

gdzie w pobliu rodka ziemi. Zaraz... zaraz... To bdzie, zdaje si, okoo tysica mil. (Alicja

uczya si wielu podobnych rzeczy w szkole. Nie bya to co prawda chwila na popisywanie

si wiedz, no i imponowa nie byo komu. Uznaa jednak, e maa "powtrka" bywa czasami

poyteczna).

"Tak, wydaje mi si, e to bdzie wanie tysic mil. Ciekawe, pod jak szerokoci i

dugoci geograficzn obecnie si znajduj". (Alicja nie imaa najmniejszego pojcia, co

oznacza "dugo" lub "szeroko geograficzna", ale sowa te wyday jej si dwiczne i pene

mdroci).

Tymczasem rozmylaa dalej:

"Chciaabym wiedzie, czy przelec ca ziemi na wylot. Jakie to bdzie mieszne,

kiedy znajd si naraz wrd ludzi chodzcych do gry nogami. Zapytam ich o nazw kraju,

do ktrego przybyam. "Przepraszam pani bardzo, czy to Nowa Zelandia, czy Australia?" (Tu

Alicja usiowaa dygn, ale sprbujcie to zrobi w takich warunkach. Czy sdzicie, e Wam

si to uda?)

"I co oni sobie o mnie pomyl? Chyba e jestem gupia. Nie, ju lepiej nie pyta. Moe

zobacz gdzie jaki napis".

W d, w d, wci w d. Nie byo nic do roboty, wic Alicja zabawiaa si nadal

rozmow z sam sob:

"Jacek bdzie tskni za mn dzi wieczorem". (Jacek by to kot). "Mam nadziej, e w

domu nie zapomn da mu mleka na podwieczorek. Kochany, najdroszy Jacku! Gdybym ci

teraz miaa przy sobie! Obawiam si, co prawda, e w powietrzu nie ma myszy, ale mgby

chwyta nietoperze, a gacki bardzo przypominaj myszy. Ale czy Jacek zjadby gacka?"

Tu Alicji zachciao si nagle spa i zacza powtarza na wp sennie: "Czy Jacek zjadby

gacka? Czy Jacek zjadby gacka?", a czasami: "Czy gacek zjadby Jacka?" Tak czy inaczej,

nie umiaa odpowiedzie na te pytania, byo jej wic waciwie wszystko jedno. Wreszcie

poczua, ze zasypia. nio jej si, e jest na spacerze z Jackiem i e mwi do niego bardzo

gronie: "Powiedz mi teraz ca prawd, Jacku, czy ty kiedy zjad nietoperza?" I nagle - tym

razem ju na jawie - Alicia usiada mikko na stosie chrustu i suchych lici. Spadanie

skoczyo si.

Alicja nie potuka si ani troch i po chwili bya ju na nogach. Spojrzaa w gr, lecz

anoway tam straszne ciemnoci. Przed ni cign si znowu dugi korytarz. W dali

spostrzega pdzcego Biaego Krlika. Nie byo ani chwili do stracenia.

Pucia si wic w pogo za Krlikiem i przed jednym z zakrtw korytarza usyszaa

jego zdyszany gosik:

- O, na moje uszy i bokobrody, robi si strasznie pno!

Bya ju zupenie blisko, ale za zakrtem Biay Krlik znik w sposb niewytumaczony.

Alicja znalaza si w podunej, niskiej sali z dugim rzdem lamp zwisajcych z sufitu.

Rozejrzaa si dokoa i spostrzega mnstwo drzwi. Usiowaa otworzy kade z nich po

kolei, ale wszystkie byy zaryglowane. Zasmucona, odesza wic ku rodkowi sali, stracia