Aslı Erdoğan - Kirmizi pelerinili kent

EVEREST

Dm

ASLI ERDOGAN

Kitaplar ngilizceden Arapaya pek ok dile evrildi, tiyatroya, dans tiyatrosuna ve baleye uyarland, Serra Ylmaz tarafndan Milan La Scala'da seslendirildi. "MAHPUS" adl yks Fransa'da filme dnmekte.

Sait Faik, Yunus N adi, Dnya Yln Kitab dl ("Hayatn Sessizliinde").

Deutsche Welle gibi dllerin yan sra pek ok burs kazand, 2012'de

Zrih ehir Yazar seildi, Norve Lillehammer Edebiyat Festivali'nin ana

konumasn yapt ( 20 ll).

Fransz Lire dergisi tarafndan 'Gelecee Kalacak SO yazar' arasnda gsterilen Asl Erdoan'n yaptlar birer 'ada klasik' olarak nitelendirildi.

Le Monde, Frankfurter Allgemcine Zeitung, Neue Zrcher Zeitung, die

Welt, der Freitag, die Presse, der Tagesspiegel gibi gazetelerde ve Lire, die

Beriiner Literaturkritik gibi balca edebiyat dergilerinde Asl Erdoan'n

yaptlar zerine yzden fazla alma, makale ve sylei, Ingo Arend, Ruth

Klger, Barbara Frischmuth gibi nemli yazarlarn deerlendirmeleri

yaymland. Mucizevi Mandarin sve'te yln kitaplar arasna seildi, La

Libre Belgique, yazar Antonin Artaud ve Makolm Lwry ile kyaslarken,

Norve Aftenposten gazetesi u cmleyle deerlendirdi.

"Joyce ve Dublin, Kafka ile Prag nasl birbirinden ayrlamazsa, bundan

byle Asl Erdoan ve Rio da birbirine ayn kopmaz balarla balanacak."

Yazarn Sait Faik dll son kitab Tat Bina ve Dierleri nmzdeki

aylarda sve, Norve ve Fransa'da yaymlanacak.

Everest Yaynlarndaki kitaplar: Hayatn Sessizliinde, Kabuk Adam,

Mucizevi Mandarin, Bir Kez Daha, Krmz Pelerin/i Kent, Bir Delinin

Gncesi, Tat Bina ve Dierleri

I

PELERNL I

Asl Erdoan

Yayn No 443

Trke Edebiyat 107

Krmz Pelerinli Kent

Asl Erdoan

Kapak tasarm: Utku Lomlu

1998, Asl Erdoan

2006; bu kitabn tm yayn haklar

Everest Yaynlar'na aittir.

1-2. Basm: 1998-1999, Adam Yaynlar

3-5. Basm: 2001-2005, Trkiye Bankas Kltr Yaynlar

6-9. Basm: 2006-2012, Everest Yaynlar

10. Basm: Nisan 2014, Everest Yaynlar

ISBN: 975 - 289- 358 - 9

Bask ve Cilt: Melisa Matbaaclk

Matbaa Sertifika No: 12088

iftehavuzlar Yolu Acar Sanayi Sitesi No: 8 Bayrampaa/stanbul

Tel: (0212) 674 97 23 Faks: (0212) 674 97 29

EVEREST YAYINLARI

Ticarethane Sokak No: 15 Caalolu/STANBUL

Tel: (212) 513 34 20-21 Faks: (212) 512 33 76

e-posta: info@everestyayinlari.com

www.everestyayinlari.com

www. twitter.com/ everestkitap

facebook.com/ everestyayinlari

Everest, Alfa Yaynlar'nn tescilli markasdr.

SEN iilmmdn

Seni tutabildim,

Her feyi yitirirken.

Paul Celan

I

PELERNL I

RIO SOKAKLARNDA BR YOLCU I

ecDnyann en gzel yeri) )) der Rio)lular kentleri iin. Tek sesli bir koro biiminde: ecDnyann en gzel yeri ... )) Turist elkitaplarndan egzotik baharatl filmlere) gemi; zaman kd,sijlerinden paket turtarla gelen karnaval turistlerine dek) fe;itli azlardan

dile getirilmi;tir bu giir;. Ben de katlyorum -ki bu ((dnya))

denen ;ey den ne anladklarn pek bilmesem de) onu yeterince grdm sanrm.

;te size bildik) sradan) soluk kesici bir Rio fotoraf: Gm;

parltlarla uzayp giden g"lgesiz kumsallar) kentin yreine dek

uzanan Guanabara Krfezi)nin labirentimsi kylar ... Yeryzne saplanm; hanerler gibi ufuk fizgisini parfalayan dalar) ba; dndrc uurum/ar) yce) yabanl ve yrtc kayalklar ...

Tek par,ca granitten oyulmuf Pao de Arucar (eker Ekmei) Tepesi - kimi gnler onu bir bafparmaa, kimi gnler bir mezar taJna benzetirim. Binlerce yldr gizlerini koruyan, bunca yamalanmasna karpn hala bakir, genrlik rann atefiyle kpr kpr cangl ... Tropiklere "zg keskin tfn ve da yamarlarn saran kzlms pusu n altnda, masallar diyarna dnfen kent ...

Rio'nun saysz kez betimlenmiJ, yere ge sdrlamamtf gzelliine bir de ben "vgler dzmeyeceim. Zaten benim bu Riovla bir ilifkim kalmad roktandr. Yalnzca kentin belleimdeki en eski imgesinin tam da bu fotoraf olduunu, onu ilk kez kt baskl, f kurufluk bir kartpostaZda grdm sylemekle

yetineceim. Tek kelimeyle bylenmiftim. En rok kayalar etkilemifti beni, yeryzyle yaftt, lmcl bir devinimin yontutar gibi duran, kl rengi, tunh bakr, menekfe, kiremit rengi kayalar ...

Daha duygusal biri olsaydm, o kartpostal mum alevinde yakar;

klleri ni, silah seslerinin geldii San ta Teresa V ad isi 'ne savururdum. Bense yalnzca yitirdim.

Dnyann en gzel yerinin yolcularna, yolculuklarn kazasz belasz atlatmalarn dilemekten bafka bir fey gelmiyor elimden artk. Brezilya'daki btn serventerin sonunun kanl oldu

unu, bu vahfi topraklarn, on altnc yzyldan beri her gezgini,

ipini koparmp, altn avcsn, rlgn yrekliyi alt ettiini anmsatrm. Rio)nun AIDS ve SUf rekorlarn bir an bile akllarndan f1karmamalarn, birbir kofulda tek baflarna dolafmamalarn, saat, altn ya da altna benzer bir tak takmamalarn, kentin kannn zerlerine srramamas irin her trl aklc nlemi almalarn neririm. Ayrca Corcovado)dan (fu nl) devasa sa heykelinin bulunduu tepe) gnbatmn izlemelerini

-tropiklerde etkileyici ama rabucak olup biten bir gsteridir- ve

kesinlikle taze papaya suyunu denemelerini ...

Bir de gazetecilerin, uluslararas yardm rgtlerinin, insan

haklar savunucularnn, ccsnr tanmayan kuruluflarn

Rio)su var. Nfusunun fte birinin artk snrnda yafad) diz

boyu sura batmJ, ucuz melez eti, kokain ve silah ticaretiyle palazlanan bir kent bu. Alt yz tepesinin tamamna favela'larca el konmUJ, sokaklarna yz binlerce evsiz barksz, pas/ riviler gibi

sa_r:lmJ. Toplu kymlarn, uluorta infazlarn, menenjit ve

AIDS salgnlarnn, babresinde sokak rocuklarnn kur,suna dizildii Candelaria KatedraWnin, kumsallar basan Uzi'li soyguncu retelerinin, ldrdk/eri insanlarn retelesini tutacak kadar bile aritmetik bilmeyen '<_justiceiro''larn (adalet datclar!) mekan ... ok _Fal,strlm,s, az beslenmiJ, iliine kemiine dek smrlmJ bir halk korumaya (kimden ?) ralJan, iyi niyetli, eli

ak, safdil "rgtler ... Rio, ,seytani gz krppyla glp ge_Fer bunlara. abuk pes edecek/erini, vicdanlar hesabna bir-iki say kaydettikten sonra, kurulu bir saat gibi tkr tkr i,sleyen, can skc, aclarnda da, hazlarnda da tutumlu I. Dnya'larna dneceklerini bilir. Sivrisinek srklar, barsak parazitleri ve eline rabuk, konforlu, hijyen ik servenierin anlaryla dopdolu ... Henz doyuma ulaJmam,s olanlarnsa, bezginlik irinde kapa Nikaragua'ya ya da Zapatistalarn yanna atpn keyifle izler. Hirbir zaman ele germeyen, delifi,sek, ci/veli, dzenbaz Rio!

G"rkemli Rio fotoraf ve onun negatifi, bir .Fift maske, o kadar; karnaval geleneini yzlerce yldr srdren kentin brnd _Fefit reJit klktan yalnzca iki tanesi. Benim antatacam Rio ise ikiden fazla boyutta kurulu bir labirent, daha dorusu